Faktoring Sektör Raporu Haziran 2019

Temmuz 2019 itibarıyla faktoring sektöründe 57 şirket faaliyet göstermektedir. 2018 ve 2019 yıllarında dört faktoring şirketinin lisansları kendi talepleri doğrultusunda iptal edilmiş, yine 2018 yılında yabancı ortaklı yeni bir faktoring şirketi kurulmuştur. 2018 yılının Ağustos ayındaki devalüasyon ve beraberinde yaşanan likidite krizi nedeniyle Türkiye ekonomisi resesyona girmiş ve faktoring sektörü de bu daralmadan, reel sektörü finanse ettiği için, doğrudan etkilenmiştir. Krizin etkilerinin 2019 yılında da devam etmesi nedeniyle küçük çaplı faktoring şirketlerinin daralan piyasada ayakta kalmakta zorlanabilecekleri ve sektörde lisans iptallerinin devam edeceği düşünülmektedir. Ayrıca, BDDK’nın, finansal kurumlar birliği üyelerinin ödenmiş sermayelerini 20 milyon TL’den 30 milyon TL’ye yükseltme çalışması nedeniyle de bazı faktoring firmalarının bu sermaye gerekliliğini karşılayacak güçte ve istekte olmamaları da lisans iptallerinin devamının geleceğinin bir diğer göstergesidir.

Daha evvelki raporumuzda belirttiğimiz üzere, bu piyasa koşullarında bankaların ve borçlanma aracı yatırımcılarının faktoring şirketlerine fon sağlama konusunda hala istekli olmamaları sektörün küçülmesinde etkili olmaya devam etmiştir. 2019 yılının ilk 4 ayında alınan krediler ve ihraç edilen menkul kıymetler toplamı %12,1 azalmıştır. Fon bulmada sıkıntı yaşayan sektörün net faktoring alacakları ilk 4 ayda %10,7, aktif büyüklüğü ise %7,6 azalmıştır. Bu dönemde alacaklarını tahsil eden ve sonrasında yeni kredi kullandırma konusunda daha temkinli davranan faktoring şirketleri, likitte kalmayı tercih etmişlerdir. 2018 yılsonunda sektörün aktiflerinin %3,3’üne ulaşan nakit, nakit benzeri ve merkez bankası kalemleri 2019’un ilk 4 ayında aktiflerinin %5,1’ine ulaşmıştır. Son 8 yıldır bilançodaki payı %90’ın altına düşmeyen net faktoring alacaklarının payı ise Nisan 2019 itibariyle %89,5’e düşmüştür.

Devam eden resesyon, başta yüksek döviz kredisi kullanan büyük firmalar olmak üzere, faktoring sektörünün ana müşteri segmenti olan orta ve küçük ölçekli firmaları olumsuz etkilemeye devam etmiştir. 2019 Nisan ayı itibarıyla bankalarda karşılıksız işlemi yapılan çek adedi bir önceki senenin aynı dönemine göre %82,3 artış göstermiştir. 2018 yılının son çeyreğinden beri yüksek seyreden karşılıksız işlemi yapılan çekler / bankalara ibraz edilen çekler oranı 2019 yılında da artmaya devam etmiştir. 2018 yılının aynı döneminde ortalama %1,9 olan bu oran %4,1’e yükselmiştir. Bu durum risk seviyesinde artışa işaret etmekte olup, faktoring şirketlerinin müşteri seçiminde daha temkinli hareket etmesine yol açmaktadır. Ancak daha önce yapılan faktoring işlemlerinin tahsilatlarında sorun yaşanmaya devam edilmesi nedeniyle TGA oranı artmaya devam etmiş ve %8,1’e yükselmiştir. Faktoring alacaklarının küçülmeye devam ettiği bu dönemde TGA’nın nominal olarak %13,3 artış göstermesi bu oranın yükselmesinde etkili olmuştur. 2019’un ilk 5 ayında karşılıksız işlemi yapıldıktan sonra ödenen çek sayısı ortalama olarak %16,1’e düşmüştür (2018: %26,1). Bu olgu, piyasa koşullarının yakın zamanda değişmesinin beklenmediği bugünün ortamında, TGA’ların artmaya devam edeceğine işaret etmektedir. Risk merkezi verileri de faktoring sektöründe brüt kredilerin Ocak-Nisan 2019 döneminde %2 artarken TGA’ların %19 artış gösterdiğini kanıtlamaktadır. Nisan 2018-Nisan 2019 döneminde daha da çarpıcı bir artış görülmekte, krediler %29 daralırken TGA’lar %52 büyümüştür.

 

Devamı için Raporu İndiriniz...