Yapısal Özellikler: 2017'nin son günü sektöre katılan ICBC’den bu yana 13'ü kalkınma ve yatırım bankası, 34'ü mevduat bankası ve 6 katılım bankası olmak üzere toplam 53 banka faaliyet göstermektedir. Bankasya ve Adabank bu 53 banka arasında göründüğünden, esasında faaliyet gösteren 51 banka mevcuttur. Büyük bankaların hakim olduğu bir yapı çok uzun yıllardır süregelmektedir. Katılım bankaları hariç en büyük 12 banka toplam varlıkların %90'ına, toplam kredilerin %91'ine ve toplam mevduatın %93'üne sahiptir. 2019 yılında bu yapıdaki temel değişiklik, kamu bankalarının sektörde daha büyük bir paya ulaşmaları ve katılım bankalarının büyüme trendinin sürmesidir.
Şube ve İstihdam: 2015 yılından bu yana bankalarımız bir yandan şube sayılarını azaltmakta, bir yandan da personel sayılarında tasarruf yapmaktadırlar. Bankalarda istihdam 2019 yılında 3.476 kişi, son dört yılda toplam 12.368 kişi (%6) azalmıştır. Şube sayısı paralel bir şekilde azalmaktadır. 2019‘da 255 şube kapatan bankalar, 2014'ten bu yana toplam 1024 şube kapatmışlardır. Teknolojik gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda bu trendin devam etmesi beklenmektedir.
Büyüme: 2019 yılında sektörün toplam aktifleri %16,2, toplam mevduatı %26,1, kredileri ise %10,9 büyüme göstermiştir. Bu oranları aynı yılın enflasyon verileri ile (TÜFE: %11,8) kıyasladığımızda kredilerde reel olarak daralma olduğu açıktır. Esasında ABD Doları bazında incelendiğinde de son üç yıldır sektör küçülmektedir. Toplam krediler 2017-2019 arasında 556,0 milyar dolardan 448,0 milyar dolara düşmüş, devalüasyonun etkisiyle 2018 yılındaki %14,8 küçülmeden sonra, 2019'da küçülme %1,5 olarak gerçekleşmiştir. Toplam aktifler ise aynı dönemde 863,0 milyar dolardan 758,0 milyar dolara inmiştir.
Kamu Bankaları: Bankacılık sektöründe büyüme kamu bankalarından kaynaklanmıştır. Kamu bankalarının son üç yıldır her alanda sektör ortalamalarının oldukça üzerinde büyümesi sonucunda sektörde payları artmaya devam etmiştir. 2019 sonunda BDDK’nın verilerine göre toplam bankacılık sektöründe kamu bankalarının aktif payı %41’e ulaşmıştır. Bu hesaplamada kamuya ait katılım bankalarının da kamu bankaları grubuna dahil edildikleri düşünülmektedir. 2019 yılında sektörün mevduatı %26,1 artış gösterirken, kamu bankalarının mevduat artışı %35,6 olmuştur. Kamu bankalarının 2019'da toplam mevduattaki payları %38,3’e (2016: %34,0), kredilerdeki payları %44,8’e (2016: %35,2) ve gayri nakdi kredilerdeki payları da %41,8’e yükselmiştir.
Dış Borçlanma: 2017'den bu yana dış borçlanmalarını arttırmaları sonucunda kamu bankalarının dış borcu Türkiye'nin toplam dış borçlarının %10'una ulaşmıştır ve son iki yıldır ortalama 44,0 milyar dolar civarında seyretmektedir. 2019 yılında bir artış olmamakla birlikte Türkiye Varlık Fonu (TVF)’nun 1,0 milyar Euro borçlanması kamu finansal kuruluşları dış borçlarının payını %10’un üzerine yükseltmektedir.
Mart 2018’den bu yana özel bankalar, risk algısının artması sonucu kredilerin azalması, yatırımların duraklaması gibi nedenlerle, dış borçlarını azaltma stratejisi uygulamışlardır. Bu çerçevede 164,8 milyar dolar olan dış borçları, Eylül 2019 tarihinde 126,3 milyar dolara düşmüştür.
Devamı için Raporu İndiriniz...
